Najczęstsze dolegliwości menstruacyjne

W 2017 roku przeprowadzono przekrojowe badanie internetowe objawów menstruacji i ich wpływu na codzienne czynności. Wzięło w nim udział 42 879 kobiet w wieku od 15 do 45 lat. Jego wyniki sugerują, że podczas miesiączki aż 38% kobiet nie jest w stanie wykonywać wszystkich swoich zadań ze względu na dolegliwości menstruacyjne [1].

Menstruacyjne bóle brzucha

To zdecydowanie najczęściej wymieniana dolegliwość, zarówno przez dorosłe kobiety, jak i nastolatki. Problem ten może dotyczyć od 60% do nawet 90% miesiączkujących osób [1-3].

Bolesne skurcze w dolnej części brzucha pojawiają się tuż przed miesiączką lub na samym jej początku i mogą trwać 3 dni. Jako ich przyczynę wskazuje się zwiększone wydzielanie prostaglandyny, która pobudza skurcze mięśni macicy i zwęża jej naczynia krwionośne [4].

Dolegliwościom bólowym podczas miesiączki często towarzyszą inne zaburzenia ze strony układu pokarmowego, takie jak:

• zmiana apetytu,
• nudności,
• biegunki,
• zaparcia,
• wymioty,
• częstsze oddawanie moczu [4].

Pogorszenie samopoczucia

Złe samopoczucie fizyczne przekłada się również na zdrowie psychiczne. Wiele kobiet podczas miesiączki odczuwa zmęczenie, rozdrażnienie, a nawet lęk i objawy depresji [1, 4-5].

Zaburzenia te mogą być związane ze zmianami hormonalnymi i zmniejszoną reaktywnością układu współczulnego [5-6].

Obfite miesiączki

Krwawienie miesiączkowe to złuszczanie się warstwy endometrium. Może mieć różną intensywność, ale u 20-30% kobiet jest ono nadmierne [7].

O nadmiernym krwawieniu miesiączkowym można mówić, gdy ilość utraconej krwi przekracza 80 ml na cykl miesiączkowy lub gdy są momenty, w których musisz zmieniać podpaskę lub tampon częściej niż co godzinę [7-8].

Bolące piersi przed okresem

Tkliwość, obrzęk i ból piersi przed wystąpieniem miesiączki są bardzo częste i spowodowane wahaniami hormonalnymi. Najczęściej towarzyszą kobietom w drugiej połowie cyklu menstruacyjnego [9].

PMS

Zespół napięcia przedmiesiączkowego (ang. Premenstrual Syndrome – PMS), to zespół objawów występujących w lutealnej fazie cyklu. Szacuje się, że może dotykać prawie 48% kobiet. W skład symptomów PMS mogą wchodzić wszystkie z powyżej opisanych dolegliwości, a ponadto bóle pleców (zwłaszcza ich dolnej części) czy bóle głowy [6,10].

Choć przyczyny występowania PMS nie są w pełni znane, przypuszcza się, że u ich podstaw leży dysproporcja w stężeniu hormonów – w szczególności estrogenu i progesteronu [10].

Jak sobie radzić z bólami menstruacyjnymi – naturalne sposoby

Przy bardzo intensywnych dolegliwościach bólowych, wiele kobiet wspomaga się lekami przeciwbólowymi. Są jednak inne, domowe sposoby, które mogą przynieść Ci ulgę.

Dieta a bolesny okres

Badania dowodzą, że spożywanie tłustych i ciężkostrawnych posiłków, a także jedzenie dużej ilości słodyczy może nasilać ból brzucha oraz piersi. Co więcej, jeśli borykasz się z tkliwością piersi, nie wskazane są również kawa, herbata i sól. Ta ostatnia sprzyja zatrzymywaniu się wody w organizmie, co może nasilać uczucie obrzęku piersi [11-12].

Przy dolegliwościach menstruacyjnych eksperci zalecają bardziej lekkostrawną dietę o obniżonej zawartości soli i kofeiny. Kluczowe jest również zmniejszenie spożycia cukrów. Te żywieniowe zmiany najlepiej wdrożyć już na dwa tygodnie przed miesiączką [10-12].

Rozgrzewanie i termofor

Ciepło działa na mięśnie rozluźniająco, więc może przynieść ulgę, gdy odczuwasz skurcze w podbrzuszu. Badanie z 2001 roku sugeruje, że działanie ciągłego ciepła na brzuch jest równie skuteczne w walce z bólem co leki na bazie ibuprofenu [13].

Aby sobie pomóc, możesz wykorzystać ciepłe kompresy, termofor lub poduszkę elektryczną.

Ćwiczenia

Badania dowodzą, że ćwiczenia fizyczne mogą zmniejszać intensywność dolegliwości bólowych związanych z menstruacją. Aby poskutkowały, ćwicz przynajmniej przez 45-60 minut dziennie, minimum 3 razy w tygodniu [14]. Intensywność ćwiczeń dopasuj do swojego samopoczucia.

Szczególnie skuteczne w łagodzeniu bólu okazały się ćwiczenia rozciągające [15], dlatego warto wypróbować jogę, stretching, czy pilates.

Powszechnie uważa się również, że istnieją konkretne ćwiczenia, które mogą przynieść Ci ulgę. Wypróbuj na przykład:

• pozycję dziecka (joga),
• na zmianę - koci i krowi grzbiet,
• pochylenie do przodu w pozycji siadu rozkrocznego,
• trening mięśni Kegla, czyli napinanie i rozluźnianie mięśni dna miednicy.

Źródła:

1. Schoep, Mark E., i in. „The Impact of Menstrual Symptoms on Everyday Life: A Survey among 42,879 Women”. American Journal of Obstetrics and Gynecology, t. 220, nr 6, czerwiec 2019, s. 569.e1-569.e7. PubMed, https://doi.org/10.1016/j.ajog.2019.02.048.
2. Rafique, Nazish, i Mona H. Al-Sheikh. „Prevalence of menstrual problems and their association with psychological stress in young female students studying health sciences”. Saudi Medical Journal, t. 39, nr 1, styczeń 2018, s. 67–73. PubMed Central, https://doi.org/10.15537/smj.2018.1.21438.
3. Odongo, Emmanuel, i in. „Prevalence and effects of menstrual disorders on quality of life of female undergraduate students in Makerere University College of health sciences, a cross sectional survey”. BMC Women’s Health, t. 23, nr 1, marzec 2023, s. 152. BioMed Central, https://doi.org/10.1186/s12905-023-02290-7.
4. Itani, Rania, i in. „Primary Dysmenorrhea: Pathophysiology, Diagnosis, and Treatment Updates”. Korean Journal of Family Medicine, t. 43, nr 2, marzec 2022, s. 101–08. PubMed Central, https://doi.org/10.4082/kjfm.21.0103.
5. Klatzkin, Rebecca R., i in. „Menstrual Mood Disorders are Associated with Blunted Sympathetic Reactivity to Stress”. Journal of psychosomatic research, t. 76, nr 1, styczeń 2014, s. 46–55. PubMed Central, https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2013.11.002.
6. „Premenstrual Syndrome (PMS) Improves with Lifestyle Changes-Premenstrual Syndrome (PMS) - Symptoms & Causes”. Mayo Clinic, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/premenstrual-syndrome/symptoms-causes/syc-20376780. Dostęp 5 grudzień 2024.
7. Hapangama, Dharani K., i Judith N. Bulmer. „Pathophysiology of Heavy Menstrual Bleeding”. Women’s Health, t. 12, nr 1, styczeń 2016, s. 3–13. PubMed Central, https://doi.org/10.2217/whe.15.81.
8. James, Andra H. „Heavy menstrual bleeding: work-up and management”. Hematology: the American Society of Hematology Education Program, t. 2016, nr 1, grudzień 2016, s. 236–42. PubMed Central, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6142441/.
9. Sore Breasts before Period: Causes and Treatment. 13 grudzień 2018, https://www.medicalnewstoday.com/articles/323998.
10. Gudipally, Pratyusha R., i Gyanendra K. Sharma. „Premenstrual Syndrome”. StatPearls, StatPearls Publishing, 2024. PubMed, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560698/.
11. „Premenstrual Breast Changes Information | Mount Sinai - New York”. Mount Sinai Health System, https://www.mountsinai.org/health-library/symptoms/premenstrual-breast-changes. Dostęp 5 grudzień 2024.
12. Güzeldere, Hatice Kübra Barcın, i in. „The relationship between dietary habits and menstruation problems in women: a cross-sectional study”. BMC Women’s Health, t. 24, nr 1, lipiec 2024, s. 397. BioMed Central, https://doi.org/10.1186/s12905-024-03235-4.
13. Akin, M. D., i in. „Continuous Low-Level Topical Heat in the Treatment of Dysmenorrhea”. Obstetrics and Gynecology, t. 97, nr 3, marzec 2001, s. 343–49. PubMed, https://doi.org/10.1016/s0029-7844(00)01163-7.
14. Armour, Mike, i in. „Exercise for Dysmenorrhoea”. The Cochrane Database of Systematic Reviews, t. 9, nr 9, wrzesień 2019, s. CD004142. PubMed, https://doi.org/10.1002/14651858.CD004142.pub4.
15. Ibrahim, Zizi M., i in. „Efficacy of Active Stretching Exercises against Symptoms of Primary Dysmenorrhoea in Young Adult Females: A Randomized Controlled Trial”. Physiotherapy Quarterly, t. 31, nr 3, maj 2022, s. 46–52. physioquart.awf.wroc.pl, https://doi.org/10.5114/pq.2023.115416.